Suriye’nin güneyindeki Dera ilinde 15 Mart 2011’de bir grup ilkokul öğrencisinin okul duvarına rejimin lideri Beşşar Esed’i kastederek “Ey doktor şimdi sıra sana geldi” yazmasıyla başlayan halk ayaklanmasının üzerinden 12 yıl geçti. Resmi olmayan rakamlara göre bir milyonun üzerinde insan hayatını kaybetti, 13 milyondan fazla kişi yerinden edildi. Ülkede 12 yıl boyunca bombalama, işkence, tutuklama, kimyasal silah kullanma, ablukaya alma, halkı açlığa sürükleme ve tehcir gibi sayısız savaş suçu işlendi. İç savaşın acısı, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli iki depremle katlandı.
Suriye İnsan Hakları Ağı’nın ölüm kayıtlarına ve resmi belgelere dayandırdığı rapora göre ise Mart 2011’den Mart 2023’e kadar Suriye’de 30 bin 7’si çocuk ve 16 bin 319’u kadın olmak üzere en az 230 bin 224 sivil öldürüldü. Halen tutuklu veya ortadan kaybolanların sayısı 5 bin 199’ü çocuk ve 10 bin 1692’u kadın dahil olmak üzere en az 154 bin 817 kişi olarak tespit edildi. 197’si çocuk ve 113’ü kadın olmak üzere en az 15 bin 272 işkence altında öldürüldü. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin tahminlerine göre, Mart 2011’de demokrasiye yönelik halk hareketinin patlak vermesinden bu yana yaklaşık 13,4 milyon Suriyeli ülke içinde kaçmak veya başka ülkelere sığınmak zorunda kaldı. Esed rejimi kimyasal saldırılara da devam etti. Suriye İnsan Hakları Ağı’nın kimyasal silah saldırılarına ilişkin veri tabanına göre, Suriye rejim güçleri tarafından 23 Aralık 2012’de Humus şehrinin El-Bayada Mahallesi’ne düzenlenen ilk kimyasal saldırıdan Mart 2023’e kadar en az 222 kimyasal saldırı belgelendi. Suriye’de savaş sağlık ve eğitimi de vurdu. tıbbi tesislere yönelik en az 874 saldırı olayı gerçekleştirildi ve en az 874 sağlık çalışanı öldürüldü. Bin 611 okul ise çatışmalar ve saldırılar sonrası kullanılamaz hale geldi.
Suriye savaşının 12. yılında bu kez bombalardan değil 6 Şubat’ta yaşanan depremlerde yıkımı yaşadı. Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler, Suriye’de büyük yıkımlara yol açtı. İdlib, Halep, Lazkiye, Tartus ve Hama illeri depremlerden etkilendi. OCHA’dan 8 Mart’ta yapılan açıklamaya göre, Suriye’de 8,8 milyon kişinin etkilendiği depremlerde binlerce insan evsiz kaldı, 10 bin 600 bina yıkıldı. Dünya Sağlık Örgütü’nün açıkladığı rakamlara yarısından fazlası muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde olmak üzere en az 8500 kişi hayatını kaybetti. 14 bin 749 kişi yaralandı. Suriye Müdahale Koordinatörlüğü’nün verilerine göre, depremler yüzünden Suriye’nin kuzeybatısında muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde 229 bin 747 kişinin oluşturduğu 41 bin 784 aile yerinden oldu.
